Unutulmaz tiplemelere imza atan Türk karikatür dünyasının usta ismi Oğuz Aral’ın vefatının üzerinden 20 yıl geçti.
Çok sayıda usta karikatürist ve yazarın yetişmesinde önemli bir rol oynayan Aral, 1936 yılında İstanbul’da dünyaya geldi.
Lise eğitimini Davutpaşa Lisesi’nde tamamladıktan sonra, İstanbul Devlet Güzel Sanatlar Akademi’ne giren Aral, buradaki eğitimini yarıda bıraktı.
Aral, 1950’den itibaren ise çok sayıda dergi ve gazetelerde karikatürler çizmeye başladı ve Anadolu’nun farklı bölgelerinde pandomim gösterisi sergiledi.
Kurucusu olduğu Gırgır 1 milyon tirajına ulaştı
Sanatçı 1972’de, kardeşi Tekin Aral ile birlikte mizah dergisi “Grırgır”ı kurdu. Tirajı 1 milyonun üzerine çıkan Gırgır, dünyanın üçüncü büyük mizah dergisi haline geldi.
Dergi, daha sonraları birçok karikatürist ve yazarın yetiştiği bir okula dönüştü.
Burada yetişen sanatçılardan Hasan Kaçan, Aral’la ilgili şu değerlendirmelerde bulunmuştu:
“Oğuz Aral, sadece beni değil, Latif Demirci, Ergin Ergönültaş gibi parlak pek çok karikatürcüyü yetiştirdi. Zanaatte bir ustanın olması normal kabul edilir. Sanatta insanın bir ustasının olması ise çok önemli bir kısmet, çok önemli bir nasip. Oğuz Aral’ın benim ve arkadaşlarımın ustası olması çok müthiş bir şeydi. İnsanın bir ustayla büyümesi ahlakla da büyümesine sebep oluyor. Usta, sadece teknik bir şey öğretmiyor, o işin etiğini, ahlakını, duruşunu öğretiyor. Benim şansım Oğuz Aral’ın ustam olmasıydı, olmamasını düşünemiyorum.”
“Avanak Avni”den, “Utanmaz Adam”a unutulmaz tiplemeler
Daha sonra “Avni” dergisini çıkarmaya başlayan ve “Avanak Avni” tiplemesinin yaratıcısı olan usta sanatçı, “Hayk Mammer”, “Köstebek Hüsnü”, “Vites Mahmut” ve “Utanmaz Adam” gibi tiplemelere de imza attı.
Herkesin anlayabileceği bir karikatür anlayışını savunan Aral, bu anlayışı doğrultusunda kedisinden sonraki karikatüristleri etkiledi.
Karikatürleri ve “Huysuz İhtiyar” başlığı altında, yazıları da vefatına kadar Hürriyet gazetesinde yayınlanan Aral, tiyatro, müzik ve sinema konularında da birçok çalışma gerçekleştirdi.
Hiç bitmeyen tiyatro sevgisi
Sanatçı, 1965’de Ferruh Doğan ile birlikte “Canlı Karikatür Stüdyosu”nu kurdu. Aral, burada Türk kültürü eksenli ürünler olan, ünlü tuluat ustası İsmail Dümbüllü’nün anlatımı ve oyunlarıyla belgesel niteliğe bürünen “Direklerarası”, ünlü güreşçi Yusuf İsmail’in hayatını konu edinen “Koca Yusuf”, “Bu Şehr-i İstanbul”, “Ağustos Böceği ile Karınca” gibi eserlere imza attı.
Müşfik Kenter ile uzun yıllar süren bir dostluğa sahip olan Aral, 1981’de usta oyuncunun rol aldığı tek kişilik oyun “Bir Garip Orhan Veli”yi sahneye koydu.
Haldun Taner’in kaleme aldığı “Keşanlı Ali Destanı” oyununu 1994’te izleyiciyle buluşturan Aral’ın kaleme alıp yönettiği ve dekor tasarımını üstlendiği, Müşfik Kenter’in de oynadığı, “Huysuz İhtiyar” oyunu ise 2001’de ilk gösterimini yaptı.
Oğuz Aral, 26 Temmuz 2004’te Muğla’nın Bodrum ilçesinde kalp krizi sonucu vefat etti.
