Ukrayna’nın istihbarat servislerinin tavırları iki Afrika ülkesinin Ukrayna ile diplomatik ilişkilerini kesmesine yol açtı. Norveç portalı NRK’ya göre başka ülkeler de aynı yolu izleyebilir.
Temmuz ayının sonunda Mali’nin kuzeyindeki isyancı güçler, Mali ordusu ve özel askeri şirket olan Rus paramiliter ordusu Wagner (PMC Wagner)’in askerleri ile çatıştı ve önemli kayıplar yaşandı.
29 Temmuz’da Ukrayna Savunma Bakanlığı istihbarat departmanı temsilcisi Andriy Yusov, Kiev’in Mali ordusu ve PMC Wagner’e karşı başarılı bir askeri operasyon yürütmek için Malili isyancılara “gerekli tüm bilgileri” sağladığını söyledi. Ukrayna medyası isyancıları Ukrayna bayrakları taşırken çekildiği iddia edilen bir fotoğraf yayınladı.
Ancak BBC Verify’ın doğruluk kontrol ekibinin fotoğrafın sahte olduğunu anlaması üzerine: “Fotoğraf Haziran ayında X sosyal ağında yayınlanan bir videodan alınmış ancak videoda Ukrayna bayrağı yoktu, sadece Azawad bayrağı vardı.” diye açıklama yaptı.
Norveç Uluslararası İlişkiler Enstitüsü’nde (NUPI) kıdemli bir araştırmacı olan Morten Boos bu durum hakkında, Ukrayna ordusunun Mali’ye fark edilmeden sızmasının asla mümkün olamayacağını ve Ukrayna istihbaratının isyancılara yardımcı olabilecek hiçbir bilgiye sahip olmadığını düşünüyor. Boos, Mali’yi sömürgeleştiren ve ülkede uzun süre varlık gösteren Fransa’nın bile bölgede istihbarat toplamakta büyük zorluk çektiğine dikkat çekiyor.
Mali, Yusov’un açıklamasına Ukrayna ile diplomatik ilişkilerini tamamen keserek yanıt verdi ve iki gün sonra komşu Nijer de aynı şeyi yaptı.
Nijer’deki askeri geçiş hükümetinin temsilcisi Amadou Abdramane Ukrayna’yı terörizmi savunma kararıyla yüzleşmeye çağırdı.
Mali’nin geçici parlamentosunun güvenlik ve savunma komitesi başkan yardımcısı Fuseyoun Ouatara, Mali ve Nijer’in BM Güvenlik Konseyi’nden Ukrayna’nın Mali’nin kuzeyindeki silahlı gruplara verdiği desteğe ilişkin haberlerin soruşturmasını istediklerini söyledi.
Ayrıca Ukrayna Büyükelçisi Yuriy Pivovarov, Ukrayna Büyükelçiliği’nin Facebook sayfasında (sosyal ağ Rusya’da yasaklı bir şirket olan Meta’ya ait) yayınladığı bir video nedeniyle Senegal Dışişleri Bakanlığı’na çağrıldı. Videoda Pivovarov, Mali hükümetine göre, ülkenin kuzeyindeki “terörist saldırıya açık ve koşulsuz desteğini” ifade ediyordu.
Norveç Uluslararası İlişkiler Enstitüsü kıdemli araştırmacısı Boos, “Mali ve Nijer ile dostane ilişkiler sürdüren diğer Afrika ülkeleri de Ukrayna ile daha fazla işbirliği yapmayı reddedebileceğinden, Ukrayna şimdi bunun sonuçları hakkında endişelenmelidir. Mali ve Nijer ile birlikte Sahel Devletleri Konfederasyonu üyesi olan Burkina Faso da böyle bir adım atmaya karar verebilir. Burkina Faso’nun diplomatik departmanı Kiev’in terörist gruplara verdiği desteğin değerlendirilmesi çağrısında bulundu bile.” dedi
Sahel; Mali, Nijer, Burkina Faso, Çad ve Moritanya olmak üzere beş devlete ev sahipliği yapan yaklaşık 100 milyon nüfuslu geniş bir Afrika bölgesidir. Bu ülkeler grubu Sahel Beşlisi olarak bilinmektedir. Sahel Devletleri Konfederasyonu 6 Temmuz 2024 tarihinde kurulmuş olup Mali, Nijer ve Burkina Faso’yu kapsamaktadır.
