Ankara
İsrail ile İran arasındaki gerilim savaşın eşiğine gelirken, İsrail’i savunacağını yineleyen ABD’nin Orta Doğu’da devreye sokabileceği yaklaşık 45 bin askeri personeli, çok sayıda üssü, güçlü hava ve deniz filolarının olması bölgesel savaş endişelerini artırıyor.
Hamas Siyasi Büro Başkanı Heniyye’nin 31 Temmuz’da İran’ın başkenti Tahran’da uğradığı suikastta hayatını kaybetmesi ve Lübnan Hizbullahı’nın üst düzey komutanlarından Fuad Şükür’ün bir gün önce Beyrut’ta İsrail saldırısında öldürülmesinin ardından gözler Tahran yönetiminin misillemesine çevrilirken, ABD’nin bölgedeki kadim müttefiki İsrail’e hangi araçlarla destek vereceği merak konusu oldu.
Orta Doğu’da askeri üsleri ve varlığı onlarca yıl önceye uzanan Washington yönetiminin askeri personel sayısı 2007’de Irak’ta 160 bini, 2011’de ise Afganistan’da 100 bini aşarak en yüksek seviyesine ulaşmıştı.
ABD, her ne kadar son yıllarda Irak’taki askeri sayısını düşürse ve 2021’de de Afganistan’dan çekilse de İsrail’in 7 Ekim’de Gazze Şeridi’ne başlattığı saldırılardan bu yana savaş gemileri de dahil olmak üzere bölgeye ilave binlerce asker sevk etti.
ABD basınında paylaşılan rakamlara göre, Amerikan ordusunun bölgenin çeşitli ülkelerine yayılmış üsleri ve rotasyona tabi yaklaşık 45 bin askerinin olduğu tahmin ediliyor.
En büyük üs Katar’da
Körfez ve diğer Arap ülkelerinin yanı sıra Akdeniz’de askeri varlığı bulunan ABD’nin İsrail’e yönelik muhtemel bir konvansiyonel saldırıya karşı bölgedeki gücünü nasıl mobilize edeceği bilinmiyor.
ABD Merkez Kuvvetler Komutanlığı (CENTCOM), Katar, Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ve Bahreyn’deki “Küçük Amerika” olarak anılan üslerini kullanmaya devam ediyor.
Washington yönetiminin bölgedeki en büyük üssü 1996’da kurulan Katar’daki Al Udeid Hava Üssü olarak biliniyor. Üs, CENTCOM’un bölgesel karargahına ev sahipliği yapıyor.
ABD’nin bölgedeki askeri stratejisi açısından kritik öneme sahip Katar’da yaklaşık 8 bin askeri personelinin olduğu tahmin ediliyor.
Bahreyn’de ise ABD’ye ait Beşinci Filo karargahı yer alıyor. Burada 2022 itibarıyla ülkede 9 bin asker hazır bulunurken, Kuveyt’te ise 13 bin 500 ABD askeri konuşlu.
ABD’nin 2003’teki Irak işgalinde Amerikan ve koalisyon güçlerine önemli bir lojistik üs görevi gören Kuveyt, binlerce Alman, Japon ve Güney Koreli askere de ev sahipliği yapıyor.
Yıllardır ABD’nin Ortadoğu’daki önemli müttefiki olan BAE ise 3 bin 500’e yakın Amerikan askeri personeline ev sahipliği yapıyor.
Ülkenin limanları da ABD Donanması için kritik öneme sahip.
Ürdün’de yaklaşık 3 bin asker konuşlu
Aralık 2022 itibarıyla, Suudi Arabistan’da silahlı kuvvetlerini eğitmek, danışmanlık yapmak ve bölgedeki ABD çıkarlarını İran ve vekillerinden korumak amacıyla 2 bin 700’den fazla ABD askeri konuşlu bulunuyordu.
Beyaz Saray’a göre, buradaki askerler hava ve füze savunma sistemlerini koruyor ve askeri uçakların operasyonlarını destekliyor. Bu arada Umman’da da çoğunluğu hava kuvvetleri personeli olan birkaç yüz ABD askeri bulunuyor.
Washington yönetimi, Ürdün’de ise 2 bin 900 fazla askeri hazır tutuyor.
ABD’nin Ürdün’de yer alan “Kule 22” isimli askeri üssüne yönelik ocak ayında İran destekli Iraklı milisler tarafından düzenlenen saldırıda üç askerin hayatını kaybetmesi, Washington’un Orta Doğu’da konuşlandırdığı askerlerle ilgili tartışmayı yeniden alevlendirmişti.
Bu arada, Ürdün, İsrail’e coğrafi yakınlığı, barındırdığı Filistinli mülteciler, Mescid-i Aksa’daki pozisyonunun yanı sıra ABD ve İngiltere ile de güçlü ilişkilere sahip. Ürdün aynı zamanda ABD’nin Suriye ve Irak’taki istihbarat misyonları açısından önemli konumda.
Öte yandan, ABD’nin İsrail’de kaç askerinin konuşlu olduğu belirsiz olsa da ülkede en az bir askeri üs bulundurduğu tahmin ediliyor.
“Site 512” kod adlı gizli üssün, ABD’ye yönelik balistik füze tehditlerini karşı radar gözetleme sistemine ev sahipliği yaptığı düşünülüyor.
The Times of Israel’in haberine göre, İsrail’de Negev Çölü’ndeki Nevatim Hava Üssü’nde Demir Kubbe füze savunma sistemini desteklemek üzere Amerikan askerleri konuşlandırılıyor.
Irak ve Suriye’de askeri varlığı yaklaşık 3500
ABD, 2021’de Irak’taki askeri personel sayısını 2 bin 500’e düşürdüğünü açıkladı.
Ülkedeki ABD askeri varlığı tamamen muharebe dışı danışmanlık rolüne kaydırıldı.
Anbar’daki Ayn el-Esed üssü başta olmak üzere bazı üslerde konuşlanan Amerikan askerleri artık Irak Silahlı Kuvvetleri’ni eğitiyor, danışmanlık yapıyor ve terör örgütü DEAŞ’a karşı devam eden mücadelede istihbarat sağlıyor.
ABD’nin halen Suriye’de SDG ismini kullanan terör örgütü YPG/PKK’ya destek vermek üzere 900 civarında özel kuvvet askeri bulunuyor.
Çoğunlukla ülkenin kuzeydoğusunda bulunan El Omar Petrol sahası ve El Şaddadi gibi küçük üsleri bulunan ABD’nin Suriye’nin Irak ve Ürdün sınırı yakınında Al Tanf garnizonu olarak bilinen küçük bir karakolu var.
Deniz gücü
ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon), Hamas lideri İsmail Haniye’nin Tahran’da öldürülmesinin ardından ABD ordusunun Orta Doğu’ya ilave savaş uçakları ve savaş gemileri konuşlandıracağını duyurdu.
Beyaz Saray, Hamas, Lübnan Hizbullahı ve Yemen’deki Husilerin İsrail’e saldırıları nedeniyle Akdeniz ve Kızıldeniz’de askeri varlıklarını tahkim etmeye odaklanıyor.
“USS Harry S. Truman” uçak gemisi ve “USS Lassen”, “USS Farragut” ve “USS Forrest Sherman” isimli üç güdümlü füze destroyeri ile güdümlü füze kruvazörü “USS Normandy” dahil olmak üzere 18 Amerikan gemisi bölgede bulunuyor.
ABD, İsrail’in 7 Ekim saldırılarının ardından ise “USS Gerald Ford” ve “USS Eisenhower” adlı iki uçak gemisi, destek gemileri ve yaklaşık 2 bin deniz piyadesini konuşlandırılacağını duyurmuştu.
Pentagon ayrıca Orta Doğu’daki mevcut A-10, F-15 ve F-16 filolarını desteklemek için ek savaş uçaklarının konuşlandırılmasını emretmişti.
