COP29 mekanının girişinde toplanan yaklaşık 50 gösterici, zengin ülkeleri Küresel Güney’de iklim değişikliğine uyum ve hafifletme konusundaki mali taahhütlerini yerine getirmeye çağırdı. COP29 müzakereleri devam ederken, aktivistler, tarihsel emisyonları ele alan ve gelişmekte olan ülkeler için derinleşen borçlardan kaçınan adil ve hakkaniyetli iklim finansmanına duyulan ihtiyacı vurguluyor.
ActionAid International’ı temsil eden Teresa Anderson, iklim kaynaklı afetlerden orantısız bir şekilde etkilenen Küresel Güney üzerindeki ciddi mali ve çevresel yükün altını çizdi. Güçlü mesajı, iklim finansmanı reformunun aciliyetiyle yankılandı ve şunları söyledi: “Sellerin bedelini ödeyen küresel Güney… Kuraklıklar için… yükselen deniz seviyeleri… Ve gelecekteki etkilere uyum sağlamaya çalışıyorlar. Bunun da ötesinde, bir şekilde yeşil teknolojileri azaltmak ve benimsemek için para ödemeleri gerekiyor, ancak yapamıyorlar.”
Göstericiler, tarihsel sera gazı (GHG) emisyonlarının büyük kısmından sorumlu olan zengin ülkelerin, iklim finansmanı kılığına girmiş krediler veya özel yatırımlar sunmaktan daha fazlasını yapması gerektiğini savunuyorlar. Anderson, daha fazla kredinin Küresel Güney’e getirdiği mali yükü eleştirerek, “Zengin ülkelerin küresel Güney’i daha fazla kredi veya özel yatırımla desteklemeye çalışmayı bırakması gerçekten önemli…”
İklim Sömürgeciliği ve İklim Apartheid’i
COP29’daki aktivistler “iklim sömürgeciliği” ve “iklim apartheid” konularını vurguladılar. İklim sömürgeciliği, zengin ulusların kaynaklarını yurtdışında iklim çözümlerini uygulamak için nasıl kullandıklarını, genellikle yerel toplulukların refahı yerine kâra öncelik verdiklerini ifade eder. Küresel Kuzey’in Küresel Güney’de yeniden ağaçlandırma projeleri veya yenilenebilir enerji için yaptığı baskı, bazen yerli toplulukları yerinden ederek tarihsel eşitsizlikleri daha da kötüleştiriyor.
İklim apartheid, servet eşitsizliğinin iklim etkilerine karşı direnci nasıl etkilediğini vurguluyor. Kaynak zengini ülkeler iklim tehditlerine uyum sağlamak için daha donanımlıyken, daha yoksul ülkeler topluluklarını yeniden inşa etmek ve korumak için daha az kaynakla iklim krizinin yükünü taşıyor. Bu eşitsizlik, Küresel Güney’de giderek daha sık ve şiddetli yoksulluğa, yerinden edilmeye ve altyapı kayıplarına yol açmaktadır.
Adil İklim Çözümleri Çağrısı
Protestocular, COP29 müzakerelerinin, iklim felaketlerine uyum sağlamak veya bunlardan kurtulmak için kaynaklara sahip olmayan ülkeleri desteklemek için “kayıp ve hasar” finansmanına odaklanmasını talep ediyor. Geçen yıl, bir Kayıp ve Hasar fonunun kurulması ileriye doğru atılmış önemli bir adımdı, ancak 2033 yılına kadar ihtiyaç duyulan tahmini 580 milyar ABD dolarının çok altında, yalnızca yaklaşık 700 milyon ABD doları taahhüt edildi.
İklim adaleti savunucuları, iklim krizine yönelik bir çözümün Küresel Güney’den, yerli topluluklardan ve çevrenin ön saflardaki savunucularından gelen sesleri içermesi gerektiğinde ısrar ediyor. Sera gazı emisyonlarına en az katkıda bulunan bu grupların iklim adaptasyonu için paha biçilmez bilgilere sahip olduğunu savunuyorlar.
